Doodongelukkig zijn met jezelf, walgen van je lijf…. Leven met jezelf is een uitdaging als je zo denkt.

Ik laat je zien hoe ik mensen verder help bij dit probleem en geef ik je tips hoe dit aan te pakken.

Marloes kijkt mij strak aan. ‘Dat rotlijf van mij moet gewoon slanker, zo kan ik nooit gelukkig worden met mezelf. Ik schaam me kapot. Kijk, mijn lelijke bovenarm alleen al!’ Ferm strekt zij haar rechterarm uit om het verafschuwde lichaamsdeel toch te laten zien. Dat gebeurt niet vaak, de meeste cliënten verstoppen hun lijf succesvol achter ruime, zwarte kleding.

Negatief lichaamsbeeld

Waar Marloes mee worstelt, is een groot probleem bij veel mensen die met hun gewicht tobben. Ze zijn zeer ontevreden met hun uiterlijk.

In deze blog vertel ik je meer over dit probleem en laat ik wat eerste stappen zien om hiermee aan de slag te gaan.

Kritisch kijkt Marloes naar haar tentoongespreide bovenarm. ‘Zie je mijn puddingblubber hangen? Waar andere mensen mooie spieren hebben, heb ik drilpudding. Zo lelijk! Ik durf nooit shirts met korte mouwen te dragen.’

Ze heeft zeker acht afvalpogingen en dieetfases achter de rug, werd in de loop der jaren alleen maar zwaarder. Nu heeft ze twee jaar een GLI (gecombineerde leefstijlinterventie) achter de rug, heeft daar geleerd haar eetpatroon te normaliseren en het bewegen op een haalbare manier uit te bouwen.

Haar gewicht is gedaald en blijft nu stabiel. Haar lichaamsontevredenheid daarentegen is onveranderd. Regelmatig checkt zij haar uiterlijk door bepaalde kleding aan te trekken en te kijken hoe het staat.

Omdat zij zich schaamt, vindt zij sociale situaties vaak lastig. Feestjes met bekenden vermijdt zij liever, naar de ouderavond op school gaat zij zo laat mogelijk om in het klaslokaal achteraan te kunnen zitten.

Marloes vergelijkt zich voortdurend met hoe anderen eruitzien. Daarbij let zij alleen op aspecten waarbij zichzelf minder vindt.

‘Hoe gaat het met de intimiteit met je man?’ vraag ik.

Ze vindt het lastig. Vrijen wil zij sowieso alleen in het donker en als ze heel slecht in haar vel zit, dan wil zij helemaal niet worden aangeraakt.

Haar verhaal is heel herkenbaar voor mij.

• • Een zeer negatieve kijk op het lichaam,
  • het bijna obsessief bezig zijn met (dat ene gehate deel van) het lijf,
  • de overtuiging dat de hele wereld dit ook ziet
  • plus het negeren van alles dat best oké is

horen bij een negatief lichaamsbeeld.

‘Is er iets dat je wel acceptabel vindt aan jouw lijf?’ vraag ik Marloes.

Nee, is haar eerste spontane antwoord. Na enige aarzeling geeft ze toe dat ze haar ogen en haar haar toch best wel oké vindt.

Marloes let zo te zien alleen op waar zij niet tevreden over is. Haar lichaam bestaat uit nog zo veel meer componenten! Om jullie een idee te geven: bij het lichaam horen ook je stem, je conditie, hoe je slaapt, je benen, je gebit, je zintuigen, je motoriek (coördinatie en soepelheid van bewegen), je algehele gezondheid, je gezicht, je haar, hoe je spijsverteringsstelsel het doet, je spierkracht, je handen en voeten, je pijntolerantie en het functioneren van al je organen – om maar een paar punten te noemen.

Ik leg Marloes deze lijst voor.

‘En over al deze punten ben je ontevreden met uitzondering van je ogen en je haar?’ vraag ik haar.

Eventjes is zij stil. Ik kan haast zien dat haar bewust wordt dat zij wel veel delen van haar lijf compleet buiten beschouwing had gelaten.

‘Oh, daar heb ik inderdaad niet aan gedacht. Maar nu je het zegt: ik ben wel heel blij dat mijn hart en longen het gewoon prima doen. Mijn vader heeft COPD, ik zie hem worstelen met de lucht. Stom dat ik daar nooit bij stilstond…  mijn gezonde longen, ja! Dit wel iets aan mijn lijf is waar ik heel blij mee ben!’

Het kost haar weinig moeite om haar organen toe te voegen aan de lijst van positieve punten.

‘Mijn vriendin heeft een glutenintolerantie. Zij kan niets eten waar tarwe in zit. Dat is vooral heel veel gedoe. Wat een zegen dat mijn lijf gluten kan verteren! Ja, wat een feest: mijn darmen en de hele spijsvertering doet het goed. En nu ik erbij stilsta: mijn collega met long covid is altijd moe. Wat fijn dat ik gewoon genoeg energie heb!’ Zichtbaar neemt haar blijdschap toe nu zij stilstaat bij wat wel goed gaat.

Soorten lichaamsbeleving

Als je je lichaam beoordeelt, zijn er vier aspecten waar je naar kunt kijken: het visuele, het functionele, het tactiele en het symbolische aspect.

Heb je een negatief oordeel over je uiterlijk, heb je waarschijnlijk vooral veel aandacht voor de visuele kant van jouw lijf.

Visueel

Waar ook Marloes tot nu toe zeer veel aandacht voor had, is het visuele, uiterlijke aspect. Alles draait dan om de vraag hoe iets eruit ziet en wordt langs de lat van onze schoonheidsidealen gelegd. Grote kans dat het dan tegenvalt en de norm niet haalt. De bovenarmen van Marloes lijken niet op die van een fotomodel of topsporter. Daarom frustreren haar bovenarmen haar voortdurend.

Wanneer iemand zijn ogen of haar wel acceptabel vindt, heeft dat meestal ook met het visuele aspect daarvan te maken. Het is dan ‘mooi genoeg’ volgens de norm.

Functioneel

Hetgeen Marloes net ontdekt heeft, is het functionele aspect: de manier waarop een lichaamsdeel doet wat het moet doen. Haar longen werken, zij heeft genoeg lucht. Zij kan ook alles eten en hoeft geen rekening te houden met iets wat haar lichaam niet goed kan verteren.

Ook het omzetten van voedsel in energie verloopt bij haar normaal, wat zij te danken heeft aan een goed functionerend metabolisme en het systeem dat de energievoorraad in ons lijf regelt. Het werkt allemaal naar behoren in haar lichaam.

Waar je bijvoorbeeld blij om kunt zijn is

dat je op je benen en voeten kunt lopen,
dat je buik kinderen gedragen heeft en zelfs je geslachtsorganen tellen mee:
dankzij hen kun je seksueel plezier beleven.
Met je handen kun je onder andere vastpakken, krabben, aaien of typen.
Je neus ruikt,
je mond proeft.

Vaak staan mensen hier niet bij  stil, nemen het voor lief en waarderen pas wat ze hadden als iets het niet meer goed doet (je hand zit in het gips, door de rugpijn kun je nauwelijks meer lopen, je krijgt hartritmestoornissen etc.).

Voor een positief gevoel voor je lichaam helpt het als je waardering hebt voor alles wat het goed doet.

Marloes is vastberaden om meer te genieten van haar energieniveau en haar vermogen om lange wandelingen te maken. Nu zij een YouTube filmpje had bekeken van mensen die hun arm missen is zij toch ook enigszins dankbaar dat zij wel een (boven-) arm heeft.

Tactiel

Met veel lichaamsdelen kun je ook aangename zintuigelijke ervaringen hebben: aangeraakt worden door een ander, met je blote voeten in het zand of in de branding lopen, met je huid de warmte van de zon voelen, je hand die de hond aait of het warme water voelt stromen, een ontspanningsmassage ondergaan.

Zintuigelijke ervaringen stimuleren de opbouw van ons zenuwstelsel en brein en kunnen zowel bron van genot als ook pijn zijn.

Marloes had er geen seconde bij stilgestaan dat het knuffelen met haar kinderen en het ontspannen in haar bad alleen maar zo aangenaam zijn omdat haar huid en haar lijf dan tactiel geprikkeld worden.

Symbolisch

Het symbolische aspect van het lichaam zit hem in de associaties die het oproept: de voeten in het zand dat je aan je strandvakantie doet denken, je eigen neus die je aan je moeder herinnert, het moe maar voldane gevoel in je lijf nadat je de bergtop hebt gehaald. Hierbij staat het lichaam eigenlijk voor iets anders: een herinnering aan iets dat je eerder hebt meegemaakt, een belangrijke gebeurtenis, een belangrijk persoon of voor een grote prestatie die je geleverd hebt.

Stappen om positiever te worden over je lichaam

Wat kun je nou doen als je een negatief lichaamsbeeld hebt?

Waarschijnlijk ligt je focus vooral op alle punten waar je ontevreden over bent.

De insteek om je lijf te veranderen naar iets waar je wel tevreden mee kunt zijn, heeft niet gewerkt (al heb je dat 400 keer geprobeerd). Daarom lees je dit stukje vermoedelijk nu ook.

Wat wel helpt, is de focus te verschuiven naar iets waar je wel oké mee bent.

• Maak eerst een lijst met drie punten van je lijf waar je minimaal neutraal of zelfs positief over denkt.
• Schrijf alle complimenten die je krijgt op.
• Zeg tegen de compliment-gever alleen ‘ dankjewel’.
• Maak een lijst van 8 onderdelen van jouw lijf en bedenk daarbij niet alleen een visuele eigenschap zoals dik, lelijk, maar ook een tactiele eigenschap (wat kan het deel voelen?), een functionele eigenschap (wat kan het?) en een symbolische eigenschap (waaraan herinnert het jou?).

Berg deze lijsten goed op. Een maand later maak je ze nog een keer. Ik wil je hiermee trainen om op andere, positievere dingen te letten. Oefening baart kunst, als je jezelf hierin traint, wordt je er steeds beter in. Uiteindelijk zal je een tevredener worden met je lijf omdat je meer aandacht krijgt voor wat goed functioneert en welke betekenissen je lichaam nog allemaal heeft.

Marloes was al zo geïnspireerd door ons gesprek dat zij hiermee ook aan de slag wilde gaan. Ze vond het choquerend dat zij zoveel positieve kanten van haar lijf compleet over het hoofd had gezien, juist omdat mensen in haar omgeving met lichamelijke problemen worstelen. Zij kijkt nu veel meer naar wat het wel goed doet aan haar lijf. Daardoor is zij dankbaarder en tevredener.

En die bovenarmen? Ach, daar kan ze ondertussen best om lachen met haar vriendinnen. Samen vergroten ze hun imperfecties uit met humor: Marloes is de afgrijselijke bovenarm, Fatima is het afgrijselijke bovenbeen en Tessa is de afgrijselijke kont.

Samen lacht het drietal nu (afgrijselijk) smakelijk om hun vermeende tekorten.

Door met humor en mildheid naar je tekorten te kijken krijg je afstand van wat eerst een groot probleem leek.

Met dank voor de inspiratie aan Marlies Rekkers!

Klik op haar naam voor meer informatie over haar.

Zij heeft ook een behandelprotocol geschreven voor de behandeling van cliënten met een negatieve lichaamsbeleving. Klik hier voor meer informatie over haar behandelprotocol.

Als je heel lelijk over jezelf denkt, zou het kunnen dat je dat met niemand deelt. Maar met een geheim rondlopen eist vaak zijn tol. Lees hier mijn blog over leven met een geheim!

Dat uiterlijk misschien niet zo belangrijk is als we vaak denken leg ik in deze blog uit.

Mocht jij hulp willen voor je negatieve kijk op jezelf en je lijf, kun je natuurlijk ook contact met mij opnemen. Klik hier voor contact.

Je kunt deze blog ook delen: