Ongewilde gewichtstoename en verborgen gezondheidsproblemen
Het gewicht stijgt langzaam, terwijl je dat absoluut niet wilt. Wat kun je doen om deze trend te doorbreken? Welke gezondheidsklachten zouden er ook nog een rol kunnen spelen die jouw welbevinden in de weg staan? In deze blog lees je over aankomen, verzadiging en andere aan gezondheid gerelateerde problemen (zoals moe, droge ogen, wazig zien etc). Ik geef je concrete tips hoe je kunt ingrijpen. Dunya zit voor me. Ik vraag haar waarvoor ze komt. ‘Ik kom aan en ik heb geen idee waarom en wat ik ertegen kan doen. Van de voedingsconsulent moest ik me wekelijks wegen om de trend te doorbreken. Ze had ook gezegd dat ik tussen de middag misschien niet meer twee volkoren boterhammen moet eten maar minder. We zijn al weken bezig, maar haar tips helpen me niet. Mijn verzadiging is ook al stuk. Ik zit gewoon nooit vol.’ Wat mij opvalt: ondanks de begeleiding van de diëtist valt Dunya nu weer in de valkuil van alsmaar lijnen en steeds minder eten (lees ook mijn blog hierover, daarin leg ik deze valkuil precies uit). Dit zou goed de reden kunnen zijn dat ze langzaam aankomt. Andere problemen heeft ze momenteel niet, zegt zij.Hoe werkt verzadiging?
Waarom lijkt haar ‘verzadigingsknop’ zoals Dunya hem noemt, dan nu stuk? Ik leg haar uit dat er geen knop zoals deze bestaat. Wat is verzadiging dan wel? “Je kauwt, je slikt, het eten passeert de slokdarm en komt in de maag. Je maag zet uit en raakt gevuld. Daarna geeft het beetje voor beetje de voedselbrij af aan de dunne darm, zodat het voedsel verteerd kan worden. Maar dan ben jij allang gestopt met eten, omdat je verzadigd bent. Komt dat verzadigde gevoel omdat de maag uitzet? Ja. Door de uitzetting van de maagwand worden signalen gestuurd naar de hersenen, zodat die weten dat er voedsel in de maag zit. Maar dat is slechts een van de factoren. Er worden ook tal van hormonen afgegeven in de darmen, die via de bloedbaan in de hersenen terecht komen. De hersenen krijgen daardoor het seintje ‘verzadigd’ en de eetlust neemt af. Dat is niet een kwestie van seconden. Gemiddeld duurt het twintig minuten voordat de hersenen het seintje ‘verzadigd’ kunnen afgeven. Ook het soort voedsel speelt een rol. Voedsel waar je spijsverteringsstelsel hard voor moet werken, zoals eiwitten en vezelrijke producten, geven de meeste verzadiging. Vet ‘glijdt’ veel gemakkelijker naar binnen en geeft minder snel verzadiging (maar levert wel veel calorieën!). En het is helemaal oppassen met vloeibare calorieën. Bij zoete en bij alcoholische dranken heeft het lichaam het eigenlijk niet door dat er veel calorieën binnenkomen. Je raakt niet verzadigd en kunt best nog een hamburger of friet eten.” Bron: Darmgezondheid.nl Het is een complex spel van verschillende factoren. Verzadiging merk je alleen op wanneer je langzaam en met aandacht eet. Aandacht is cruciaal om verzadiging op te merken. Eet je terwijl je tv kijkt, gamet of leest, merkt je verzadiging simpelweg niet op. Bij Dunya ben ik optimistisch. Zij wil graag veranderen, zij wil dit weer leren voelen. Wanneer zij met mijn tips aan de slag gaat, zal zij verzadiging weer beter herkennen. Over hoe je gemotiveerd kunt blijven, vertel ik trouwens in deze blog over motivatie. Deze tips geef ik haar mee: Dunya drinkt ook bij het eten. Hierdoor wordt het eten in de maag vloeibaar. Daardoor kan de maag sneller leeg raken (zeker wanneer je geen maagklep meer hebt zoals na de gastric bypass). Een lege maag betekent natuurlijk: honger! Zij kauwt slordig en gebruikt het drinken vooral om grote happen weg te spoelen.- Eet langzaam en zonder afleiding. Eet ook je boterham met bestek om je te dwingen langzaam te eten. Kauw goed (minimaal 20 keer), leg je beste tussen twee happen neer.
- Als je niet lang verzadigd bent, drink dan niet tijdens of kort na het eten.
- eet regelmatig
- Kijk voor informatie over portiegrootte op de website van het voedingscentrum!
- Eet voldoende eiwit.
Fysieke signalen waar je op moet reageren
In de loop van ons gesprek hoor ik dat Dunya best wel vaak moe is. ‘s Avonds komt ze met moeite van de bank af, in bewegen heeft zij eigenlijk nooit zin. Moe en uitgeput, zo eindigt bij haar elke dag. Ik verklaar dit door haar drukke leven. Maar als ik ook nog hoor dat ze vaak ze vaak droge ogen heeft en af en toe wazig ziet, vaak moet plassen (en om de haverklap een blaasontsteking heeft!), beginnen bij mij de alarmbellen te rinkelen. Deze signalen passen allemaal bij diabetes (suikerziekte). Dunya heeft al verschillende artsen geraadpleegd, iedereen apart over een klein deel van haar klachten. Helaas heeft niemand naar het bredere plaatje gekeken: alle klachten kunnen namelijk worden veroorzaakt door diabetes. Ze maakt meteen een afspraak bij de huisarts als ik hierop attendeer. Drie dagen later krijg ik een mailtje: “Ik heb gewoon diabetes type 2! Niemand die mij hier eerder op wees. Nu moet ik aan de medicatie. Vreselijk, ik dacht net dat ik alles weer goed onder controle had.” Heel begrijpelijk dat Dunya enorm baalt. Gelukkig zijn de tijden wel iets veranderd. Voorheen werd diabetes puur met medicatie (in tabletvorm of door te spuiten) behandeld, maar inmiddels weten we heel goed ook bij suikerziekte dat leefstijlveranderingen veel teweeg kunnen brengen. Bij de huisarts hoort zij dat zij aan het programma ‘keer diabetes2 om’ deel kan nemen. Hierbij wordt de diabetes behandeld door leefstijlveranderingen. Deelnemers krijgen veel informatie over hoe het lichaam werkt, wat diabetes precies is en hoe eetgedrag en beweging hier al invloed op hebben. Het intensieve programma duurt zes maanden, gevolgd door een anderhalf jaar durende online onderhoudsfase. Deelnemers hebben contact met elkaar onderling en kunnen elkaar inspireren en motiveren. Niet bij iedereen is medicatie trouwens te voorkomen, maar in dit geval heeft Dunya geluk. Door haar leefstijlverandering heeft zij uiteindelijk geen medicatie nodig. Nu Dunya weet dat ze suikerziekte heeft en aan ‘keer diabetes2 om’ mee doet, kunnen wij ons contact afronden. Het is fijn om te zien dat ze verder kan – en mij niet meer nodig heeft. Mijzelf overbodig maken en zorgen dat de cliënt zelf verder kan, is altijd mijn doel.Call to action
Wanneer je het probleem van aankomen en geen verzadiging ervaren herkent, hier mijn tips nogmaals op een rijtje:- Eet vanaf nu langzaam en zonder afleiding. Eet ook je boterham met bestek om je te dwingen langzaam te eten.
- Kauw goed (minimaal 20 keer), leg je bestek tussen twee happen neer.
- Eet vooral volkoren producten, groente, fruit, zuivel, vlees, vis of vleesvervangers en weinig koekjes, snoep of snacks.
- Eet voldoende eiwit. Per dag heeft jouw lichaam 0,83 keer jouw gewicht in gram nodig.
- Drink liever niet tijdens of kort na het eten.
- Eet regelmatig, bijvoorbaat op vaste momenten, 6 keer per dag.
- Herken je de symptomen van diabetes? Zoek meer informatie of maak een afspraak bij de huisarts.
Facebook
LinkedIn
Email
WhatsApp
Geef een reactie